مطلب مهمّ ديگري که در مورد دعا کردن بايد بدان اشاره شود
اين است که استجابت دعا نیاز به واسطه دارد. فیض و رحمت الهی بدون واسطه به بندگان
نمی رسد. در مورد نزول قرآن کریم هم خداوند به واسطۀ حضرت جبرائيل کلام نوراني
خودش را بر قلب پيامبر اکرم«صلی الله علیه و آله و سلم» القا کرد. البته نزد
بزرگان واسطۀ فيض براي جبرئيل، پيامبر گرامي«صلی الله علیه و آله و سلم» بوده است.
«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ
ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ وَ جاهِدُوا في سَبيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»
[1]
اين آيه دو معنا دارد. معناي ظاهري آن این است که اي انسان
تقوا داشته باش تا آن تقوا وسيلهاي شود براي اينکه پروردگار عالم به تو رحم کند.
امّا ائمۀ طاهرين«سلام الله علیهم»معناي دقيقتري برای این آیه بیان فرمودهاند.
آن حضرات در ذیل این آیه میفرمایند: نحن الوسيلة في القرآن- ما ائمه وسيلههايي
هستيم از طرف خداوند براي مردم. [2] در واقع اين وسيله که مورد نظر قرآن مجید است
و بندگان بايد از آن استفاده کنند، همان توسل به حضرات معصومین«سلام الله علیهم»
است.
در جاي ديگري از قرآن چنين آمده است:
«وَ لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنى فَادْعُوهُ بِها» [3]
معناي ظاهري این آیه نیز يعني اينکه اسماء حسناي خداوند
زياد است و هنگام دعا با توسل به اسماء خداوند، او را بخوانيد. امّا معناي زيباتر
اين است که مظهر اسماء حسني، همان اهل بيت«سلام الله علیهم» هستند. لذا امام
صادق«سلام الله علیه»در ذیل این آیه نیز بیان زیبائی دارند و میفرمایند: «نَحْنُ
وَ اللَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى». [4]بنابراین واسطۀ فيض براي استجابت دعا
حضرات معصومین«سلام الله علیهم» هستند.
بهترين زیارتی که برای واسطه قرار دادن آن ذوات مقدس بسیار
مفید و مؤثر است، زيارت جامعه است. نقل شده است که علامه محمد تقي مجلسي، خدمت
امام زمان«ارواحنافداه» رسيد و مداح گونه زيارت جامعه را خطاب به آن حضرت خواند.
حضرت ولی عصر«ارواحنافداه» ميفرمايند بيا جلو. مرحوم مجلسي«ره»ضمن اینکه متأثر از
ابهت آن حضرت بوده، جلو ميرود و امام عصر«ارواحنافداه» دست عنايتي روي شانۀ وی ميگذارند
و ميفرمايند «نعم الزّيارة هذه» يعني اين زيارت، خوب زيارتي است. آقاي مجلسي«ره»
ميگويد: از جدتان امام هادي«سلام الله علیه» است؟ حضرت ميفرمايند: بله.
در حقيقت اين زيارت، زيارت
بسيار زيبا و عجيبي است و توسّل به ائمۀ طاهرین«سلام الله علیهم» در آن بسيار است. خصوصاً در آخر که ميفرمايد:
«بِكُمْ فَتَحَ اللَّهُ وَ
بِكُمْ يَخْتِمُ، وَ بِكُمْ يُنَزِّلُ الْغَيْثَ، وَ بِكُمْ يُمْسِكُ السَّمآءَ اَنْ
تَقَعَ عَلَي الْأَرْضِ اِلاَّ بِاِذْنِهِ وَ بِكُمْ يُنَفِّسُ الْهَمَّ وَ
يَكْشِفُ الضُّرَّ»
عبارات دقیق و پر محتوايی
به کار گرفته شده است. خطاب به ائمۀ طاهرین«سلام
الله علیهم»ميفرمايد:
عالم وجود وابسته به شما است. اگر زمين و آسمان پا برجاست به واسطۀ وجود شما است،
اگر حاجتي از کسي برداشته ميشود و يا مهمّي از کسي رفع ميشود، به برکت وجود شما
بزرگواران است.
اين زيارت يکي از افتخارات شيعه است. انشاء الله که همه
بتوانند تحت لواي ائمۀ هدی«سلام الله علیهم» به منزل سعادت راه پيدا کنند.
پی نوشت ها:
[1]. المائده / 35: «اي كسانى
كه ايمان آوردهايد، از خداوند پروا كنيد و (براي تقرّب) به سوي او وسيله بجوييد و
در راه او جهاد كنيد، شايد رستگار گرديد.»
[2]. المناقب، ج 3، ص 75 و نيز تفسير المعين، ج 1، ص 290
[3]. الأعراف/180: «و براي
خداست بهترين نامها پس او را بدان نامها بخوانيد.»
[4]. الكافي، ج 1، ص 143